UGONJWA WA HOMA YA DEGEDEGE KWA WATOTO

 

Na, Emakulata Msafiri 

Katika maisha ya utoto, watoto hukumbwa na changamoto mbalimbali za kiafya, mojawapo ikiwa ni degedege ya homa. Hali hii, ingawa huwatisha sana wazazi na walezi, ni ya kawaida miongoni mwa watoto wenye umri wa miezi 6 hadi miaka 5. Insha hii inalenga kufafanua maana ya degedege ya homa, visababishi vyake, dalili, hatua za kutoa msaada wa haraka, na maoni ya daktari kuhusu tiba na tahadhari za kuchukua.

Kwa mujibu wa Dkt. Asha Mwakalinga, mtaalamu wa watoto katika Hospitali ya Taifa Muhimbili, degedege ya homa ni “mshtuko wa muda mfupi unaotokea kwa mtoto mwenye homa kali, bila kuwepo kwa ugonjwa wa kifafa au tatizo la moja kwa moja la mfumo wa fahamu.” Hii ina maana kuwa, mtoto anapopata homa kali, hasa kwa ghafla, anaweza kupata degedege hata kama hana historia ya kifafa.

Chanzo kikuu cha degedege ya homa ni ongezeko la haraka la joto la mwili. Hali hii mara nyingi husababishwa na maambukizi ya virusi, bakteria au baada ya chanjo zinazoweza kusababisha homa ya muda mfupi. Watoto wenye historia ya familia ya degedege au kifafa wako kwenye hatari zaidi.

Dalili za degedege ya homa hujumuisha kutetemeka kwa mwili mzima, macho kugeuka juu, kupoteza fahamu, kutoa povu mdomoni, na wakati mwingine kujisaidia haja ndogo au kubwa bila kujua. Kwa kawaida, mshtuko huu hudumu kwa muda wa chini ya dakika tano, kisha mtoto huamka akiwa mchovu au mwenye usingizi mzito.

Katika kutoa msaada wa haraka, Dkt. Mwakalinga anashauri wazazi “kumlaza mtoto kwa upande ili asizibe njia ya hewa kwa mate au povu. Usimnyweshe maji wala kumpa dawa mdomoni wakati wa mshtuko.” Badala yake, tumia maji ya uvuguvugu kumfuta ili kushusha joto, na mpeleke hospitali kwa uchunguzi zaidi.

Tiba ya degedege ya homa inalenga kudhibiti homa yenyewe. Hii ni kwa kutumia dawa za kushusha joto kama paracetamol na kutibu chanzo cha homa ikiwa ni maambukizi. Mara nyingi, watoto hupata nafuu bila madhara ya kudumu, lakini ni muhimu kufuatilia hali yao kiafya, hasa kama degedege inajirudia mara kwa mara au inadumu zaidi ya dakika kumi na tano.

Ili kuzuia degedege ya homa, ni muhimu wazazi kuwa waangalifu pale mtoto anapopata homa. Hii ni pamoja na kupima joto la mwili mara kwa mara, kutoa dawa mapema na kuhakikisha mtoto anakunywa maji ya kutosha. Pia, ni vyema kueleza historia ya degedege kwa daktari kabla ya mtoto kupewa chanjo yoyote.

emakulatemsafiri@gmail.com

0653903872